Có mấy trọng tài biên trong một trận đấu bóng đá vai trò gì?

Họ không ghi bàn, không ăn mừng, cũng chẳng nổi bật giữa sân cỏ, nhưng chỉ một lần phất cờ sai là cả trận đấu có thể xoay chuyển. Trọng tài biên – người “gác cánh” âm thầm nhưng đầy quyền lực. Vậy rốt cuộc, có mấy trọng tài biên trong một trận bóng đá và vai trò thật sự của họ là gì? Bài viết hậu trường này sẽ cho bạn một cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về những người đứng sát đường biên ấy.

Bóng đá không chỉ hấp dẫn bởi sự đối đầu giữa các cầu thủ trên sân, mà còn bởi hệ thống luật lệ tinh vi được điều hành bởi những người cầm cân nảy mực – các trọng tài. Trong đó, trọng tài biên là những nhân vật có vẻ “trầm lặng” nhất nhưng lại đảm nhận một vai trò không thể thiếu. Câu hỏi được đặt ra là: “Có mấy trọng tài biên trong một trận bóng đá?” – tưởng chừng đơn giản, nhưng để hiểu hết ý nghĩa và chức năng của họ thì lại không hề giản đơn chút nào.

1. Có mấy trọng tài biên trong một trận bóng đá?

Cùng khám phá qua 3 phần chính: số lượng trọng tài biên trong một trận, nhiệm vụ chi tiết của họ, và tác động của trọng tài biên đến kết quả trận đấu.

Theo quy định tiêu chuẩn của FIFA:

Một trận bóng đá chuyên nghiệp tiêu chuẩn theo quy định của FIFA sẽ có 2 trọng tài biên. Họ còn được gọi là trợ lý trọng tài (Assistant Referees), đứng dọc hai bên đường biên dọc của sân, mỗi người đảm nhiệm một nửa sân.

Hai trọng tài biên này phối hợp chặt chẽ với trọng tài chính (người cầm còi trên sân) để điều hành trận đấu một cách khách quan, chính xác.

Trong một số trường hợp đặc biệt:

• VAR (Video Assistant Referee): Hệ thống trọng tài công nghệ VAR hiện nay có thêm nhiều thành viên hỗ trợ trong phòng VAR, nhưng họ không được coi là trọng tài biên, mà là trợ lý công nghệ.
• Trọng tài bàn (Fourth official): Có mặt để hỗ trợ thay người, kiểm soát huấn luyện viên, thời gian bù giờ – không nằm trong danh sách “trọng tài biên”.
• Trận đấu cấp cao xác định ketquabongda như EURO, World Cup: Có thể có thêm 2 trợ lý trọng tài khu vực cầu môn (Assistant Additional Referees) đứng sau mỗi khung thành để hỗ trợ quan sát tình huống nhạy cảm gần vạch vôi.

Tóm lại, số lượng trọng tài biên truyền thống trong một trận bóng đá là 2 người, nhưng có thể được bổ sung bởi các trọng tài hỗ trợ khác ở các giải đấu lớn.

2. Nhiệm vụ của trọng tài biên – Những người gác cánh âm thầm

Đừng để sự im lặng của họ đánh lừa bạn – trọng tài biên đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì sự công bằng của trận đấu. Họ không chỉ đứng một chỗ để giơ cờ, mà phải hoạt động liên tục dọc theo đường biên và quan sát toàn bộ khu vực mình quản lý.

Các nhiệm vụ chính của trọng tài biên bao gồm:

Phát hiện việt vị:

• Đây là nhiệm vụ nổi bật nhất và gây tranh cãi nhiều nhất. Trọng tài biên phải quan sát chính xác thời điểm cầu thủ chuyền bóng và vị trí của cầu thủ nhận bóng, xác định xem có lỗi việt vị hay không.
• Một cái phất cờ đúng lúc có thể ngăn một bàn thắng không hợp lệ, nhưng một cái phất cờ sai có thể tước đi cơ hội thay đổi cục diện trận đấu và kèo bóng đá hôm nay.

Xác định bóng ra ngoài sân:

• Khi bóng đi qua vạch biên dọc hoặc đường biên ngang, trọng tài biên sẽ phất cờ để báo hiệu bóng đã ra ngoài.
• Họ cũng là người xác định đội nào được hưởng ném biên, phạt góc hoặc phát bóng lên, tùy vào đội chạm bóng cuối cùng.

Hỗ trợ xác định các lỗi phạm:

• Dù không có quyền thổi còi, nhưng họ sẽ ra ký hiệu cảnh báo cho trọng tài chính nếu phát hiện hành vi phạm lỗi, đẩy người, kéo áo… đặc biệt là những tình huống diễn ra gần đường biên.

Kiểm soát vị trí cầu thủ khi đá phạt:

• Trọng tài biên sẽ hỗ trợ quan sát điểm đặt bóng chính xác khi đội thực hiện đá phạt, ném biên hoặc đá góc, tránh việc gian lận vị trí.

Sự phối hợp cùng trọng tài chính:

• Trọng tài biên không đưa ra quyết định cuối cùng, nhưng họ gửi tín hiệu bằng cờ, sau đó trọng tài chính căn cứ vào đó để quyết định có thổi phạt hay không.
• Đòi hỏi tinh thần đồng đội cực cao, sự chính xác trong thời gian thực và khả năng tập trung tuyệt đối trong suốt 90 phút.

3. Tác động của trọng tài biên đến trận đấu – Sai một ly, đi một trận

Những sai sót làm thay đổi lịch sử:

• Đã có không ít tình huống trong lịch sử bóng đá mà trọng tài biên trở thành “tội đồ” hoặc “người hùng bất đắc dĩ”.
• Ví dụ: Bàn thắng ma của Frank Lampard vào lưới Đức tại World Cup 2010 không được công nhận do trọng tài (bao gồm cả trọng tài biên) không xác định được bóng đã qua vạch vôi.

Sức ép tâm lý cực lớn:

• Trọng tài biên phải đưa ra quyết định trong chỉ vài phần nghìn giây, dưới sức ép từ cầu thủ, khán giả, huấn luyện viên và cả hàng triệu người xem qua truyền hình.
• Một cái phất cờ việt vị sai sẽ khiến hàng triệu fan bức xúc, dẫn đến hàng loạt tranh luận trên mạng xã hội, truyền thông, thậm chí ảnh hưởng đến danh tiếng trọng tài.

Công nghệ VAR không thay thế được hoàn toàn:

• Dù VAR giúp giảm thiểu sai sót, nhưng vai trò của trọng tài biên vẫn là không thể thay thế, vì họ vẫn là người đầu tiên nhận biết tình huống và gửi tín hiệu cảnh báo.
• Trong nhiều tình huống “tuyến đầu” như việt vị nhanh, bóng ra ngoài đường biên… chỉ có trọng tài biên là người quan sát rõ nhất.

Vậy, có mấy trọng tài biên trong một trận bóng đá? – Câu trả lời là 2, nhưng vai trò của họ vượt xa con số ấy. Họ là “đôi mắt bên cánh” của trọng tài chính, là người gác biên thầm lặng đảm bảo cho công bằng và minh bạch trong từng khoảnh khắc của trận đấu.

Xem thêm: TOP các cầu thủ bứt tốc nhanh nhất thế giới hiện nay

Xem thêm: Cầu thủ Phạm Xuân Mạnh: tiểu sử cầu thủ tài năng

Dù không đứng giữa sân, không nổi bật với còi và thẻ, nhưng trọng tài biên là những chiến binh không kèn không trống, giữ cho trái bóng lăn đúng luật và đúng tinh thần thể thao. Trong một thời đại mà từng centimet đều có thể định đoạt chức vô địch, thì sự chuẩn xác của trọng tài biên chính là ranh giới giữa vinh quang và tiếc nuối.